Ahmet TEZCAN
Boru sesi neyin nesi?
28.4.2016
Son zamanların bir tartışma konusu var; şehit cenazelerimiz cenaze marşı ile mi yoksa tekbirlerle mi kaldırılsın? Ben düşüncemi hemen söyleyeyim; ben tekbirlerle kaldırılmasından yanayım cenazelerimizin.
Bando olacak deniyorsa Chopin'in marşı yerine Buhurizade Mustafa Itri Efendi'nin segâh bestesi seslendirilir, merasime katılanlar da sözleriyle bandoya refakat ederler.
Uygulama böyle olursa içimize siner mi? Kimse fark etmez belki ama, mesele de bitmez. Çünkü vatandaşın tavrı tamamen Şopen'e veya bandoya değildir, eski bir hikâyesi vardır bu tepkinin. Davul, trompet gibi birçok bando sazını mehteran da kullanıyordu, kulaklar alışıktır, bando-mızıka takımıydı onlar bizim için.
Öyleyse nedir?
***
Milli hafızada saklı olumsuz duygular var.
Türk musikisi yasaklanmıştı bir dönem, batı müziğini empozeyle emredenler, belediyeleri birer bando takımı kurmaya mecbur etmişlerdi.
Halkevlerinde de bando mızıka kursları, dans dersleri veriliyor, Cumhuriyet balolarının çok katılımlı ve çok renkli yaşanması isteniyordu.
"Modern, medeni" oluyorduk böylece, batılılar gibi bir "yaşam biçimi" kuruyorduk formel olarak vesaire vesaire!..Medeniyetimize ters düşen her uygulamanın derin sebepleri var. Cenazelerimizden Şopen'in marşının kalkması için Başbakan talimat vermişken bir hususu daha hatırlatalım istedim.
***
Boru sesi ?!
Madem cenazedeki uygulama için bir hazırlık var şunu da bu arada çözmenin tam zamanıdır: İstiklal Marşımızdan önce saygı duruşu ile beraber bir boru çalınır, Tİ SESİ diye bilinir? Pek çok resmi törende dikkat edin bu boru sesi ile saygı duruşuna geçer ardından Milli Marşımızı seslendiririz. Yani bu millete büyük ihtiramla bir 'BORU SESİ' dinletiliyor yıllardır. Şimdi bu boru sesi ne olacak?
2014'ün Nisan'ında bugünlerde itirazımı dile getirmiştim ama duyan olmadı.
Şoförler Derneği'nin kongresinden Cemevi açılışına (hem de güzelim Gülbank'tan önce) her yerde her törende saygı duruşumuzu Tİ sesiyle göstermek zorunda mıyız? "Ha sahi, bu Tİ sesi de neyin nesi?" diye sizin de aynı soruyu sorduğunuzu duyar gibiyim, Numan Kurtulmuş Hoca cevaplayacaktır umarım?!
***
Bu borunun da bir tarihi geçmişi var. Bize Kore Savaşı'nda Amerikalılardan bulaşmış.
Onlar için AĞIT bir nevi, meşhur Kuzey-Güney Savaşı'ndan kalmış. General Butterfield'in bestelediği ve "İnsanlar Yaşadıkça" filminden alınan bu ezgi, o gün bugün her ABD askerinin tabutu başında seslendiriliyor. Kore'de onlar askerlerine tabut başında boru çalarken, Kore şehitlerimizin merasimi de aynı usulle yapılır olmuş.
(Bir anekdotu da bu arada aktarayım. Ülkemizi ziyareti sırasında Bush, kendisini karşılayan şeref kıtasının boru çaldığını duyunca;
"Kültürümüz buralara kadar gelmiş" demiş, çok sevinmiş.) Peki, bize ne oluyor da hâlâ Tİ sesiyle saygı duruyoruz? Bu borunun da Şopen'in marşıyla ile beraber derhal hayatımızdan çıkarılması gerekir diye düşünüyorum.