Seyyah gözüyle Ankara

Ahmet Tezcan/Gel de yazma

 

Eski İngiltere Büyükelçisi Ankara’nın yeşilliklerini öve öve bitirememiş,

Falih Rıfkı’ya bağlarından, bahçelerinden bahsediyor.

Bugünü görseydi diyorum dilini yutardı her halde şaşkınlıktan..

Fransız coğrafyacı George Perrot, 1800 lerde Ankara’ya gelmiş. Ermeni,

Rum, Yahudi, Fransız ve İtalyan azınlıklardan, onların mezarlıklarından söz

ediyor. Zamanın zengin kesimi de şehrin güney doğusunda; süslü binalarda

otururlarmış. Bugünkü Gaziosmanpaşa tarafları oluyor..

Bir şey değişmemiş demek ki?!

Türkler’in de çoklukla Kale semtinde oturduklarını söylüyor Perrot..

Günümüzün gözde semti Çankaya’dan “Çengi Kayası” diye bahsediliyor.

Çankaya adı buradan gelmiş olmalı, “Çengi” ve “kaya” kelimeleri

birleştirilmiş.

Atatürk, Reisicumhur Köşkünü yaptırıp yerleşince Cumhuriyet eliti de

çevresine toplanmış.

****

İstanbul’daki Alman Hastanesinin ilk Başhekimi Dr. Mordmann da 19.

asrın sonlarında Ankara’yı ziyaret eden yabancılardan..

Kent insanlarının çalışkan olduklarından bahsediyor Dr. Mordmann, yün,

yapağı, tiftik üzerine bir uğraş.

Birkaç yabancı dışında Türk hekim yokmuş o zamanlar Ankara’da. Dr.

Mordmann, Ankara’nın hekimleri olarak; Palermolu Leonardi, Yunanlı Rigas,

Udimeli Bartalomeo Malfatti ve Fransız Duclos gibi birkaç isim sayıyor.

Tournefort ve Texier isimli seyyahlar, -ne için gelip dolaşmışlarsa-

Ankara’da sanayileşme adına hiçbir şeye rastlamadıklarını anlatmışlar.

19 yüzyılın başlarında Ankara’da Levant Company İngilizlerin ve East

İndia Company adlı Hintli şirketler faaliyet göstermiş, şirket çalışanları, refah

adına bir şey bulamadıklarını not düşmüşler hatıralarında..

****

Bunları ben Nejat Akgün’ün, “Burası Ankara” adlı kitabından öğrendim,

ilginç bilgiler var.

Anladığım kadarıyla 19 ncu yüzyıl Ankara için iyi bir zaman değil.

Gerçekten Ankara’nın geçmişte çok kötü dönemleri olmuş, toplumsal

hayatı gezginlerin hatıralarından öğreniyoruz, bilgiler sınırlı..

Çeteler de sadece bugüne mahsus değil, Anadolu’daki ayaklanmalardan

Ankara çok çekmiş..

Ancak, bugünkülerle kıyaslandığında yakıp yıkan, insanları haraca

bağlayan, baskınlar yapan o günün çeteleri eminim mumla aranır.

Bilmem yanılıyor muyum?!..

Kategoriler: Ankara